Δολιανά
Δολιανά, το χωριό με την
όμορφη τοπική αρχιτεκτονική
Ο πρώτος πυρήνας εγκαταστάθηκε στο χωριό πριν το 1480 μ.Χ.. Τα Δολιανά τότε ανήκαν στα προνομιούχα χωριά του Ζαγορίου, αναπτύχθηκαν γρήγορα και απέκτησαν την φήμη του πλούσιου χωριού. Ο Αλή Πασάς το 1792 το απέσπασε από το Ζαγόρι και το έκανε τσιφλίκι του, υποχρεώνοντας έτσι τους κατοίκους του να γίνουν από αφέντες, γεωργοί στην δούλεψη των Τούρκων. Αυτό το γεγονός δεν αποθάρρυνε τους Δολιανίτες να αναπτύξουν αξιοζήλευτες πρωτοβουλίες. Τότε ιδρύθηκαν τα πρώτα σχολεία, πολλοί ξενιτεύτηκαν στη Ρουμανία και στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Σαν κοινότητα αναγνωρίστηκε το 1919 με βασιλικό διάταγμα.
explore, experience
discover, feel
Η Θέα και
τα Καλντερίμια
Εντός του οικισμού υπάρχουν πολλά διώροφα και τριώροφα καλοδιατηρημένα αρχοντικά, που μαρτυρούν τον πλούτο, την αποδοτική γεωργία, κτηνοτροφία και αμπελοκαλλιέργεια της περιοχής που αναπτύχθηκαν κατά τον 20ο αιώνα.
Από τη βόρεια πλευρά του χωριού, στη θέση “Λυκοσκούφι”, είναι ορατό το υπέροχο τοπίο της Τύμφης.
Αξιοθέατα
- Άγιος Δημήτριος - παλιό ΜετόχιΣτην είσοδο του χωριού υπάρχει ένα από τα πιο παλιά μνημεία βυζαντινής εποχής. Είναι ο Άγιος Δημήτριος, που χτίστηκε σύμφωνα με επιγραφή το 1127μ.Χ. Αποτελούσε μετόχι μοναστηριού ή ήταν το ίδιο μοναστήρι και στο νάρθηκά του λειτούργησε το πρώτο σχολείο του χωριού. Πυρπολήθηκε από Αλβανούς το 1847 και ανακαινίσθηκε το 2020, από την Περιφέρεια Ηπείρου.
- Στρατιωτικό κοιμητήριο (περίβολος του Αγίου Δημητρίου)Πρόκειται για τον χώρο που φυλάσσονται τα οστά των στρατιωτών, οι οποίοι έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι για την πατρίδα, στις μάχες που διεξήχθησαν στην περιοχή, κατά τη διάρκεια της Ιταλικής εισβολής το 1940.
- Προτομή ΓενναδίουΑνάμεσα στα σχολεία Δημοτικό και Γυμνάσιο – Λύκειο δεσπόζει η προτομή του μεγάλου δασκάλου του Γένους Γεωργίου Γενναδίου. Γεννημένος στα 1784 και με καταγωγή από τα Δολιανά, ο Γεώργιος Γεννάδιος υπήρξε μέγας εκπαιδευτικός, συγγραφέας, Λόγιος και Δάσκαλος του γένους. Όντας μέλος της Φιλικής Εταιρείας επέδειξε τεράστιο εθνικό και εκπαιδευτικό έργο. Η προτομή του φιλοτεχνήθηκε το 1930, στα πλαίσια του εορτασμού της εκατονταετηρίδας από την Ελληνική επανάσταση.
- Πουρνάρι του Πάτερ ΚοσμάΟ Άγιος Κοσμάς βρέθηκε (και) στα Δολιανά για να κηρύξει και να εμψυχώσει τον πληθυσμό. Η εμπνευσμένη ομιλία πραγματοποιήθηκε στη σημερινή είσοδο του χωριού, στο επονομαζόμενο «πουρνάρι του Αγίου Κοσμά». Εκεί στέκει ακόμη το “πουρνάρι του πάτερ-Κοσμά” με τη μαρμάρινη επιγραφή “εδώ μίλησε ο άγιος Κοσμάς το 1776”.
- Εκκλησία «Η Γέννηση της Θεοτόκου»Κατά την ομιλία του στα Δολιανά (μεταξύ των άλλων), ο Άγιος Κοσμάς υπέδειξε στους κατοίκους να χτίσουν μια κεντρική εκκλησία. Αυτή τελικά περατώθηκε στα 1790 μ.Χ. με χρηματική βοήθεια του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Η πέτρινη εκκλησία με το ξυλόγλυπτο τέμπλο και την καθολική του εσωτερική αγιογράφησή του προκαλεί δέος και θαυμασμό στους επισκέπτες. Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου.
- Το μοναστήρι του Αγίου Ιακώβου (‘’Λόγγος’’ Δολιανών)Χτίστηκε τον 12ο αιώνα και πήρε το όνομα του από τον πρώτο ηγούμενο της μονής. Είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και υπήρξε το πρώτο κέντρο αγιογραφίας στην περιοχή, όπου μαθήτευσαν πολλοί Ηπειρώτες αγιογράφοι. Πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου κάθε έτους και είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
- Παραδοσιακός Νερόμυλος – Νεροτριβές «Οπάγιας» (Αγ. Γεώργιος Δολιανών)Πήρε το όνομά του λόγω της εγγύτητάς του από την αρχαία πόλη Οπάς. Πρόκειται για παραδοσιακό υδρόμυλο του 18 ου αιώνα, ο οποίος ανήκει στον ΑΣΜΕΚ (Αγροτικος Συνεταιρισμος Μετόχων Εξαγοράς Κτημάτων Δολιανών). Ανακαινίσθηκε πρόσφατα και έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο. Στο χώρο λειτουργεί επιχείρηση ταπητοκαθαρισμού και νεροτριβών (Αφοί Τσιακούμη, 6979674364).
- Νερόμυλος – Νεροτριβές «Αφοί Ντέλλα» (Αγ. Γεώργιος Δολιανών)Στον παραδοσιακό υδρόμυλο μπορεί κανείς να θαυμάσει όλα εκείνα τα αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν τα περασμένα χρόνια για το άλεσμα των σιτηρών και όχι μόνο. Στο χώρο λειτουργεί ταπητοκαθαριστήριο και νεροτριβές. Στο ίδιο συγκρότητα υπάρχει Ταβέρνα που μπορούν οι επισκέπτες να απολαύσουν πέστροφα που εκτρέφεται στο συγκρότημα ή και οποιοδήποτε ψητό κρέας (Αφοί Ντέλλα / Βασίλειος & Δημήτριος, 2653041259).
- Ηρώο πεσόντων (κεντρική πλατεία)Πρόκειται για μνημείο αφιερωμένο σε όλους όσους ανά τα έτη έπεσαν μαχόμενοι για την πατρίδα. Ωστόσο, στη μαρμάρινη πλάκα αναγράφονται τα ονόματα των Δολιανιτών, που έπεσαν κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και την περίοδο της αντίστασης.
- Το ρολόι (κεντρική πλατεία)Χτίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και είναι δωρεά της Αδελφότητας Δολιανιτών.
- Τάφος του Ταγματάρχη Ιωάννη Αλιβιζάτου (περίβολος Ι.Ν. Γεννήσεως Θεοτόκου)Ο Ταγματάρχης Ιωάννης Αλιβιζάτος συμμετείχε τόσο στον Α’ όσο και στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου έχασε και τη ζωή του ηρωικά μαχόμενος στο μέτωπο της Αλβανίας, το 1940.
Gallery
Check in: 03.00 µ.µ. - Check out: 11.00 π.µ.